نظریه های شناختی اختلال های هیجانی اشاره بر این دارند که سوگیری های پردازش اطلاعات نقشی تعیین کننده در تداوم و احتمالا شکل گیری اختلال های خلقی و اضطرابی دارند. پژوهش گران چهار نوع سوگیری شناختی را در افراد مضطرب شناسایی کرده اند که شامل سوگیری توجه، حافظه، قضاوت و تعبیر می باشد. بررسی سوگیری های پردازش اطلاعات در افراد مبتلا به هراس اجتماعی نشان داده که آنها نیز این چهار نوع سوگیری شناختی را نشان می دهند. در پژوهش حاضر این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که افراد مبتلا به هراس اجتماعی فراگیر در مقایسه با دو گروه کنترل غیر بیمار و افراد مبتلا به اختلال های اضطرابی تمایل به تعبیر منفی تر سناریوها با رویدادهای اجتماعی مبهم که با تعبیرهای مختلفی دنبال می شود، دارند. به آزمودنی ها 22 سناریوی مبهم ارایه گردید که هر کدام به وسیله سه تعبیر احتمالی مثبت، منفی و خنثی دنبال می شدند. پانزده سناریو مرتبط با رویدادهای اجتماعی و 7 سناریوی باقیمانده رویدادهای غیر اجتماعی بودند. از آزمودنی ها خواسته شد تا سه تعبیر مثبت، منفی و خنثی را، بر اساس این که احتمالا در چنین موقعیتی به ذهن خودشان و به ذهن شخصی دیگر بیاید، رتبه بندی کنند. نتایج نشان داد که افراد مبتلا به هراس اجتماعی فراگیر به طور معناداری (P<0.01) بیشتر از دو گروه کنترل تمایل داشتند تا تعبیر منفی رویدادهای اجتماعی، رویدادهای مربوط به خود و رویدادهای اجتماعی مربوط به خود را انتخاب کنند. نتایج پژوهش حاضر از این فرضیه که ممکن است یک سوگیری تعبیر منفی اختصاصی در تداوم هراس اجتماعی درگیر باشد، حمایت می کند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری و اختلال هراس اجتماعی والدین با اختلال هراس اجتماعی نوجوانان 14 تا 17 ساله در شهر اهواز بود. نمونه مورد بررسی 383 نوجوان (196 نفر دختر،187 نفر پسر) بودند که باروش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه شیوه های فرزندپروری بامریند، پرسشنامه اختلال هراس اجتماعی (SPIN). تحقیق حاضر از نوع همبستگی بود. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری نشان داد که بین انواع شیوه های فرزندپروری (مستبدانه، سهل گیرانه و مقتدرانه) والدین و هراس اجتماعی نوجوانان رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین هراس اجتماعی والدین با هراس اجتماعی نوجوانان رابطه معنی دار یافت شد.

هدف این تحقیق تعیین اثر بخشی آموزش گروهی خود کارآمدی بر کاهش هراس اجتماعی و ترس از مورد مشاهده قرار گرفتن در دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان بود. به این منظور از بین 96 نفر دانشجوی ساکن خوابگاههای دانشگاه اصفهان که برای شرکت در جلسات آموزش ثبت نام کرده بودند، 20 نفر که در مجموع دو «مقیاس اضطراب تعامل اجتماعی» (SIAS) و «هراس اجتماعی» (SPS) بالاترین نمرات را داشتند به عنوان آزمودنیهای تحقیق انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گذاشته شدند. پیش از برگزاری اولین جلسه آموزش گروهی با استفاده از «مقیاس اضطراب تعامل اجتماعی»، «مقیاس هراس اجتماعی» و «مقیاس خودکارآمدی در موقعیتهای اجتماعی» (SESS) در مورد گروه آزمایشی و گروه گواه پیش آزمون اجرا شد. سپس برای گروه آزمایشی 8 جلسه دو ساعته برنامه آموزش گروهی خودکارآمدی برگزار شد. محتوای جلسات آموزش گروهی بر اساس نظریه خودکارآمدی بندورا تنظیم شده بود و بر افزایش خودکارآمدی در موقعیتهای اجتماعی متمرکز بود، شامل تمرین عملکرد موفق، بازی نقش، سخنرانی الگوی میهمان، قانع سازی کلامی، آموزش درباره ریشه های هراس اجتماعی و رابطه متقابل آنها با خودکارآمدی در موقعیتهای اجتماعی، آموزش مهارتهای اجتماعی، آموزش آرامسازی و تکالیف خانگی بود. بعد از اتمام جلسات آموزش گروهی، مقیاسهای به کار رفته در پیش آزمون مجددا بعنوان پس آزمون در مورد هر دو گروه آزمایشی و گواه اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش گروهی خودکارآمدی باعث افزایش معنی دار خود کارآمدی در موقعیتهای اجتماعی (p=0.027) و کاهش معنی دار هراس اجتماعی (p=0.003)، اضطراب تعامل اجتماعی (p=0.002) و ترس از مورد مشاهده قرار گرفتن (p=0.007) در دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که یکی از روشهای موثر کاهش هراس اجتماعی، تلاش در جهت افزایش خودکارآمدی افراد در موقعیت های اجتماعی با استفاده از روشهای به کار رفته در این تحقیق است.

این پژوهش به بررسی نقش کمال گرایی و سبکهای والدگری در تبیین هراس اجتماعی دانشجویان پرداخت. نمونه ای از 396 دانشجو (215 دختر و 181 پسر) از دانشگاه گیلان به پرسشنامه سبکهای والدگری بامریند (1973)، مقیاس کمال گرایی چند بعدی فراست (فراست، مارتن، لاهارت و روزنبلات، 1990) و فهرست هراس اجتماعی (کانر و دیگران، 2000) پاسخ دادند. یافته ها بر اساس همبستگی نشان دادند که هراس اجتماعی با سبک والدگری مستبدانه و با دو بعد از کمال گرایی شامل نگرانی درباره اشتباهها و شک درباره اعمال، همبستگی مثبت دارد، در حالی که با سبک والدگری مقتدرانه و بعد انتظارهای والدینی (از ابعاد کامل گرایی) همبستگی منفی معنادار نشان می دهد. نتایج بر اساس تعامل بین پیامدهای تربیتی والدگری و ویژگیهای شخصیتی والدین بر سلامت روانی کودکان تفسیر شدند.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانگری گشتالتی در کاهش هراس اجتماعی دانش آموزان پایه چهارم دبستان انجام شد. بدین منظور به روش نمونه برداری خوشه ای تصادفی از بین فهرست مدارس دخترانه منطقه دو آموزش و پرورش شهر تهران، دو مدرسه انتخاب و پس از اجرای فرم معلم سیاهه نشانه مرضی کودک (CSI-4، گادو و اسپیرافکن، 1994) 12 دانش آموز (میانگین=11) انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مساوی آزمایشی و گواه قرار داده شدند. طرح تحقیق از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. اعضای گروه آزمایشی 10 جلسه، به مدت یک ساعت و سی دقیقه، تحت بازی درمانگری گشتالتی به صورت گروهی قرار گرفتند. بعد از پایان جلسه های درمانگری، فرم معلم سیاهه نشانه مرضی به عنوان پس آزمون در دو گروه اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که بازی درمانگری گشتالتی سبب کاهش نمره های عامل های تشخیص و شدت اختلال هراس اجتماعی در مرحله پس آزمون می شود.

مقدمه: ترس از ظهور در اجتماع و سخنرانی های اجتماعی از شایع ترین نوع هراس های اجتماعی به شمار می آید. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته واقعیت مجازی بر هراس اجتماعی و سخنرانی های اجتماعی انجام شد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون و پیگیری دوماهه با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر متشکل از مدیران صنف فناوری اطلاعات شهر تهران در سال 1399 بود که از بین آنها تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند، گروه آزمایش طی مدت 12 جلسه (هر جلسه 15دقیقه) تحت پروتکل درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی قرار گرفتند. اما برای گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. هر دو گروه در مراحل مختلف به سیاهه هراس اجتماعی کانر و همکاران (2000) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 23 استفاده شد. یافته ها: نتایج بیانگر این بود که بسته واقعیت مجازی توانسته است ترس (08/23=F؛ 001/0>P)، اجتناب (590/13=F؛ 001/0>P)، ناراحتی فیزیولوژیک ی(88/23=F؛ 001/0>P) و هراس اجتماعی به طور کلی (54/67=F؛ 001/0>P) به طور معناداری بهبود بخشیده و نتایج در دوره پیگیری نیز ماندگار بوده است (05/0>P). نتیجه گیری: نتایج حاکی از اثربخشی پروتکل درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی بر کاهش علایم هراس اجتماعی و سخنرانی های اجتماعی بود. بنابراین، از این روش می توان به عنوان یک روش درمانی نوین در جهت درمان اختلال هراس اجتماعی و سایر اختلالات مشابه استفاده کرد.

هدف از مطالعة حاضر شناخت تاریخی و تجربی هراس اخلاقی و نسبت آن با بروز برخی پدیده های مدرن در جامعة ایران است. روش این پژوهش همبستگی و نمونة آن شامل 185 نفر است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. داده ها با کمک سیاهة تعهد مذهبی ورتینگتون و همکاران (2003)، پرسشنامة پایگاه اجتماعی-اقتصادی نبوی و همکاران (1387) و فرم هراس اخلاقی شهابی (2008) گردآوری، و با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون بررسی شد. نتایج نشان داد متغیرهای سن و دین داری رابطة مثبت و معناداری دارند و پیش بینی کننده های مستقیم و طبقة اجتماعی-اقتصادی پیش بینی کنندة معکوس هراس های اخلاقی هستند. در پژوهش حاضر می بینیم که هراس های اخلاقی، همواره یکی از تاکتیک های عمدة برخورد با جریانات رقیب در ایران بوده است، همچنین با توجه به نقش سن و افزایش تمایل نسل جدید به پدیده های نوین و مدرن، به ویژه در حوزة رسانه ای، متصدیان مسائل تربیتی بر ضرورت شناخت تمایزات بین نسلی، شناخت جایگاه رسانه ها در رشد اخلاقیات جامعه و عرضة محتواهای فرهنگی مناسب برای جوانان توصیه می کنند.

در این پژوهش اثربخشی آموزش شوخ طبعی بر کاهش نشانه های هراس اجتماعی در دانش آموزان بررسی شد. روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری 2 ماهه بود. از بین دانش آموزان پسر مراجعه کننده به مرکز مشاوره آموزش وپرورش اسلام شهر، پس از مصاحبه مقدماتی و اجرای سیاهه هراس اجتماعی (کانور و دیگران، 2001)، از بین دانش آموزانی که نمره بالاتری (طبق معیار نقطه برش بالینی) در این آزمون کسب کرده بودند، 30 دانش آموز انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. آموزش شوخ طبعی (مک گی، 2004) برای گروه آزمایش در 8 هفته پیاپی و به مدت 80 دقیقه اجرا شد و گروه گواه هیچ آموزشی در این مدت دریافت نکرد. داده های حاصل از مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری از طریق تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش شوخ طبعی، به کاهش نمره کل هراس اجتماعی و زیرمقیاس های ترس، اجتناب و ناراحتی فیزیولوژیکی در مرحله پس آزمون و ثبات نمره ها در مرحله پیگیری منجر می شود.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اعتبار، روایی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس هراس اجتماعی (SPS) بود. روش: نمونه پژوهش شامل 276 نفر از دانشجویان دانشگاه شاهد (141 مرد و 135 زن) می شود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها پس از ترجمه و ترجمه وارونه مقیاس هراس اجتماعی (SPS)، این ابزار به همراه پرسشنامه هراس اجتماعی (SPIN) برای بررسی روایی همگرا و پرسشنامه افکار خودکشی بک (BSSI) برای بررسی روایی واگرا مورد استفاده قرار گرفت. داده ها به روش همبستگی پیرسون تحلیل شدند. همچنین به منظور روایی تفکیکی میانگین دو گروه بیمار و بهنجار با استفاده از t مستقل مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: یافته های تحلیل عاملی نشان دادکه این مقیاس در نمونه ایرانی نیز دارای یک عامل می باشد. پایایی این آزمون به روش بازآزمایی 88/0 و همسانی درونی این مقیاس با استفاده از آلفای کرونباخ 91/0 و همبستگی بین دو نیمه آزمون 80/0 به دست آمد. همبستگی با پرسشنامه هراس اجتماعی برابر با 68/0 و همبستگی آن با پرسشنامه افکار خودکشی بک، برابر با 22/0 بوده است. همچنین در مقایسه بین گروه بیمار و سالم آزمون t مستقل نشان داد که این دو گروه در مقیاس هراس اجتماعی تفاوت معناداری دارند. نتیجه گیری: نسخه فارسی مقیاس هراس اجتماعی در دانشجویان از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است و این ابزار می تواند در جامعه ایرانی به عنوان ابزاری مفید و معتبر برای پژوهش در حوزه بالینی مورد استفاده قرار گیرد.

یکی از معیارهای سلامت روان در افراد، داشتن زندگی فارغ از استرس و اضطراب است. هراس اجتماعی یا اضطراب اجتماعی، یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که ویژگی بارز آن، ترس از موقعیت های اجتماعی و واکنش اصلی افراد مبتلا به این اختلال، اجتناب از قرارگرفتن در این موقعیت هاست. در این زمینه، عوامل مختلفی می تواند با آن در ارتباط باشد که در این مقاله به بررسی برخی عوامل، از جمله نقش دینداری و اعتماد اجتماعی بر هراس اجتماعی پرداخته شده است.روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری مورد مطالعه، کلیه جوانان 29-15 سال در مناطق دهگانه شهر تبریز به تعداد 430098 نفر هستند که از این تعداد، 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. در بخش توصیفی، میزان هراس اجتماعی در بین جوانان 29-15 ساله شهر تبریز نزدیک به حد متوسط و میزان دینداری آنان بالاتر از حد متوسط بوده است. در بخش استنباطی، معنی داری رابطه هراس اجتماعی با اعتماد اجتماعی در بعد اعتماد بین شخصی و تعمیم یافته به تایید رسید. جهت رابطه در دو بعد اعتماد بین شخصی و تعمیم یافته منفی و معنی دار است، بدین معنی که با افزایش میزان اعتماد اجتماعی، میزان هراس اجتماعی پایین می آید و بالعکس. همچنین، سازه دینداری و ابعاد آن با اعتماد بین شخصی، نهادی و نیز مجموع ابعاد اعتماد اجتماعی، دارای رابطه مثبت و معنی داری بوده اند، بدین معنی که با افزایش میزان دینداری، میزان اعتماد بین شخصی، نهادی و مجموع اعتماد اجتماعی افزایش می یابد و بالعکس. سایر نتایج اینکه، سازه دینداری از طریق تاثیرگذاری بر متغیر اعتماد اجتماعی بر هراس اجتماعی تاثیر معنی داری داشته است.